Temel anlamı ile uzunluk, dış çap, iç çap, derinlik ve yükseklik gibi değerlerin “mm” ya da “inç” cinsinden 0.01 mm hassasiyetle ölçümünde kullanılan mekanik ölçüm aleti olarak tanımlanabilir. Genelde kumpas ölçüm aletleri İhtiyaç duyulan alana ve kullanım şekline göre farklı boyutlarda tasarlanır.
Yapı olarak paslanmaz çelikten üretilen kumpaslar birçok alanda geniş bir yer kaplar. Genelde kumpaslar cetvel ve verniyer (sürgü) olmak üzere iki kısmında meydana gelir. Kumpas son halini almadan önce sertleştirilir ve taşlama işlemi yapıldıktan ince bir tabaka ile kaplanarak kullanıma sunulur. Söz konusu işlemden sonra hassas markalama ile bölüntüler işaretlenir ve işaretlenen bölüntüler asitle işlenerek kumpasın derinleşmesi sağlanır.
Kumpas cihazları özellikle mühendislik dallarında bilinmesi gereken temel ölçüm aletleri arasında yer alır. Çeşitli boy, derinlik ve çap ölçümlerini kolaylaştıran kumpas ile pek çok işlemi yerine getirebilirsiniz.
Genel olarak kumpas cihazları ölçü sistemlerine ve kullanım amaçlarına göre farklı şekillerde karşınıza çıkar.
Ölçü Sistemlerine Göre Kumpas Cihazları
Metrik Kumpaslar: Bu kumpas türünde milimetre cinsinden ölçüm gerçekleştirilir. Ölçüm hassasiyetine sahip olan bu türler aynı zamanda inç cinsinden de ölçüm yapmaya imkân tanır.
Kullanım Amacına Göre
Kumpas cihazları kullanım amacına göre sürgülü, iç ve dış çap olmak üzere ikiye ayrılır. Sürgülü kumpas cihazı aynı zamanda verniyerli olarak da adlandırılır.
İç ve dış çap şeklindeki kumpaslar ise aynı zamanda verniyere de sahiptir. Bu sistemde iç ve dış çap için farklı ölçme çenelerine yer verilir.
Kumpas Cihazı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kumpas cihazı kullanırken doğru ve net ölçümlere ulaşmak için bazı detaylara dikkat etmeniz gerekir. Aynı zamanda kumpas cihazını güvenli bir şekilde kullanmak için de bu ayrıntılara göz atabilirsiniz.
Kumpas cihazını kullanırken ölçüm yapılacak parçanın ve cihazın temiz olmasına dikkat edin.
Okuma yaparken kumpasa dik olarak bakın.
Okuma esnasında manyetik alana maruz kalınmadığını teyit ederek işlem yapın.
Ölçü hassasiyetine uygun kumpaslar tercih edin.
Ölçüm yapılırken kumpas ağızlarını parçaya bastırılmamaya özen gösterin.
Hareketli parçaların ölçülmediğini unutmayın.
