İşlemci, aynı zamanda Central Process yani merkezi işlem birimi anlamına gelen ve bilgisayarın beyni olarak kabul edebileceğimiz bir sistemdir. Bilgisayar üzerinde yapılan bütün eylemler muhakkak işlemciye uğramak zorundadır.
Klavyenin bir tuşuna basmak, fareyi hareket ettirmek birebir işlemcide gerçekleşen işlemlerdir. İşlemciler ana depolama, giriş çıkış işlemleri ile birlikte bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölüm olma görevini üstelenmektedirler. Merkezi işlem birimi aritmetik ve mantıksal işlem yapma yeteneğine sahip olmaktadır. İlk işlemciler belli işlemleri, çoğu zamanda yalnızca tek bir işlemi gerçekleştirmek için üretilen sistemlerdir.
1970’lerde mikroişlemcilerin üretilmesiyle işlemcinin kullanım alanları da genişlemeye başlamıştır. Bu sayede şu an kullanılan otomobiller, cep telefonları, bilgisayarlar ve daha birçok üründe bu işlemcilerden kullanılmaktadır.
Mikroişlemcilerden biraz bahsedecek olursak; yapısında milyonlarca transistör denilen yarı iletken malzeme bulunan işlemcilerdir. Elektrik sinyalleri bu transistörlerden geçer ve toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi temel matematiksel işlemlerine dönüştürülür. Bu işlemleri yapan bölüm de ALU (Arithmetic Logic Unit) olarak anılmaktadır.
İşlemci Ne İşe Yarar?
Merkezi işlem birimi yani işlemci bilgisayarların beyni niteliğindeki en önemli bileşen olma özelliği taşımaktadır. Bilgisayarda yapılmak istenen bütün hareketler ve işlevler işlemci tarafından yapılmaktadır.
Diğer aygıtlardan gelen verileri matematiksel işlemler yardımı ile işlemekte, sonuca ulaşmakta ve sonucu gerekli yerlere göndermektedir. Tüm bu işlemler bir saniyeden bile az zamanda gerçekleşmektedir.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için örnek verecek olursak; 3 ve 5 sayılarını topla komutu verildiğinde işlemci aritmetik merkezini devreye sokarak, bu işlemi gerçekleştirmekte ve sonucu aktarmaktadır.
MP3 dosyaları özel bir yöntemle kodlanmış dosyalardır. Bu dosyaları da açar, işler ve gerekli veriyi ses kartına iletme işlemini yürütür. Böylelikle müzik sesini duymuş oluruz.
Kısacası hesaplama veya karar verilmesi gereken her komutta işlemci devreye girer, hesaplama işlemlerinde “aritmetik” karar verilmesi gereken işlemlerde de “mantık” ünitesi devreye girmektedir. Yani verilen komuta göre hareket ederek istenilen sonucu ortaya koymaya çalışılır.
Mikroişlemciler açma kapama anahtarı gibi çalışan milyonlarca transistörden meydana gelmektedir. Bu anahtarların programlanma durumuna göre elektrik sinyalleri bu sistemin üzerinden akmaktadır. İşte bu sinyaller bilgisayarın yaptığı bütün matematiksel işlemlere indirebilmesini sağlamaktadır. Ayrıca işlemci en basit sayma sistemi olan ikilik düzen yani 0 ve 1 sayılarını kullanmaktadır.
