GNSS olarak bilinen kavramın açılımı Küresel Navigasyon Uydu Sistemi şeklinde karşınıza çıkar. Buna göre, GNSS ile uzaydan sinyaller yollayarak dünyadaki bir kullanıcının coğrafi konumunu belirlemek mümkün hale gelir. Söz konusu konumu belirleyen bu sistem navigasyon olarak adlandırılabilir. Konum bulma ve belirleme işlemlerini kolay hale getiren GNSS ile günlük yaşamın pek çok noktasında karşılaşabilirsiniz.
GNSS sisteminde herhangi bir konumu bulmak için geriden kestirme yöntemi kullanılır. Bu yönteme göre uydu-alıcı uzaklığı ve sinyalin uydudan alıcıya ulaşana kadar geçen zamandaki ışık hızı ile çarpılması sonucunda konum bilgilerine ulaşılır. GNSS ölçüm yöntemi sayesinde kullanıcının dünya üzerindeki tüm konumları kolayca bulunmuş olur.
Genel olarak GNSS sistemlerinde günlük yaşamın pek çok noktasında ihtiyaç duyulur. Özellikle askeri, sivil ve bilimsel amaçlar için GNSS sistemlerinin desteği gerekebilir. GNSS sistemlerinin sıklıkla kullanıldığı alanlar şöyle sıralanabilir;
Kara, deniz ve hava araçlarının navigasyonunda,
Jeodezik ve jeodinamik amaçlı ölçmelerde,
Kadastro ölçüm işlemlerinde,
Askeri amaçlar için,
Yer kabuğu hareketlerinin izlenmesi işlemlerinde,
Deprem büyüklüğünün belirlenmesinde,
Araç takip sistemlerinde.
Dünyada Kullanılan GNSS Sistemleri Nelerdir?
GPS (Global Positioning System)
GPS sistemi günümüzde geniş yer kaplayan kolaylıklardan biridir. 1978 yılında ABD Savunma Bakanlığı tarafından kurulan GPS, yörüngede sürekli olarak dönen 32 uydudan oluşur. Uyduların yaydığı radyo sinyalleri düşük olduğu için GPS alıcısı tarafından kolayca alınır.
GLONASS (Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema)
GLONASS, Rusya Uzay Savunma Güçleri Komutanlığı tarafından 2008 yılında 24 uydu ile kurulmuştur. Dünya çapında erişimi olduğu için GPS’den sonra ikinci yaygın uydu konumlandırma sistemi şeklinde tanımlanabilir.
IRNSS (Indian Regional Navigation Satellite System)
IRNSS, Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü (ISRO) tarafından tasarlanmıştır. Bu uydu sisteminin özelliği, özerk bölge uydu konumlandırma sistemine sahip olmasıdır.
QZSS (Quasi-Zenith Satellite System)
QZSS, Japonya’yı kapsayacak şekilde geliştirilmiş bir uydu sistemidir.
GALILEO
2005 yılında ilk uydusunu fırlatan GALILEO, Avrupa Birliği tarafından alternatif olarak tasarlanmış bir sistem olarak değerlendirilebilir. Genel anlamda GALILEO 30 operasyonel uydu ve 6 adet yörüngelerinden oluşmaktadır.
