Arazi ölçüm aletleri, belirlenen bir alanı ölçmek ve hesaplama yapabilmek amacıyla kullanılmaktadır. Arazi ölçüm cihazlarının birden fazla çeşidi bulunmaktadır.
Jalon ve jalon sehpası arazi ölçümünde tercih edilen basit ölçüm cihazları olarak karşımıza çıkmaktadır. Demir borudan üretilmiş ya da fırınlanmış ağaç ile üretilen jalon, sivri uçlu bir ölçüm cihazıdır. Jalon arazi ölçüm cihazı sehpasıyla birlikte ölçüm yapar. Sehpası 3 ayaktan meydana gelmektedir. Jalon ölçüm cihazı sehpaya yerleştirilir.
Arazi Ölçüm Cihazları
Nivo: İki nokta arasındaki kot farkının belirlenmesi ve düz arazide yüzey nivelmanı yapılarak harita oluşturmayı sağlayan topografik alettir. Çalışma prensibi olarak aşağı yukarı ölçüm sağlar.
Metre ve Beşgen Prizma: Metre ve beşgen prizma arazi ölçüm aletleri olarak kullanılmaktadır. Beşgen prizma, jalonların arasında ölçüm yapabilmek amacıyla tercih edilmektedir.
Şakül: Alt uç tarafına konik biçiminde metal olan bir ağırlığın asılması ile uzunca bir ipten meydana gelen düzenektir. Bu ölçüm cihazı ile dikey zemin hesaplaması yapılmaktadır.
Sayma Çubuğu: Arazi ölçümü yapabilmek için yararlanılan aletlerden biridir. İki ucu bulunan bu aletin bir tarafı kıvrık, diğer ucu ise sivri şekildedir. 25-30 cm arasında boyuta sahiptir.
Arazi Ölçüm Aletlerinin Özellikleri
Şakül, kısa süreli nokta belirlemelerinde kullanılan bir ölçüm cihazıdır. Uzunluk ölçümünde vazgeçilmez cihazlardan biri olan şakül, arazi ölçümlerinde sıklıkla tercih edilmektedir.
Prizmaların dış kısmı genellikle metalden yapılmaktadır. Beşgen prizmadan meydana gelen iç kısımları mevcuttur. Prizmalar, dik inme ve dik çıkma işlemlerinde sıklıkla tercih edilmektedir.
Metreler, genellikle metal ya da ahşaptan meydana gelmektedir. Ölçüm için kullanılan metrelerin özellikleri ürüne göre değişkenlik göstermektedir.
Ahşaptan üretilen jalonların uç kısmında demirden yapılmış bir çubuk yer almaktadır. Sert zeminlerde yapılan ölçümlerde aletin uç kısmının hasar görmemesi için yapılan jalonlar sıklıkla tercih edilmektedir.
Jalon sehpaları ise arazide üzerindeki sert olan zeminler kullanılır. Kullanım amacı ise jalon arasındaki dik inme, çıkma ve doğrultuya girme işlemi gerçekleştirilir.
Sayma çubukları ise toprak üzerin batırılarak kullanılmaktadır. Arazi üzerinde şerit ile yapılan ölçümlerde hata olmaması için sıkça tercih edilmektedir.
