Anemometre diğer adıyla rüzgar hızı ölçer, gazların en yoğun olduğu nokta olan havadaki rüzgarların hızını ölçmek amacıyla kullanılan aletlerin genel ismidir.
Anemometreler hava tahminlerinden raporlarından hava araçlarından rüzgar tribünlerine, iklimlendirmeden havalandırma sistemlerine, eğitimden araştırmaya ve hatta kişisel amaçlı kullanımlara kadar çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bunların yanı sıra anemometreler birçok alan hakkında bilgi edinmek amacıyla da kullanılabilmektedir.
Farklı ihtiyaçlara ve tercihlere göre birçok türü bulunan anemometreler, çok düşük hıza sahip hava akımlarından başlayarak ses hızını bile geçebilecek kadar çok şiddetli olan akımlara kadar hava hızını ölçmeye olanak tanımaktadır.
Gazların hızlarını direkt somut bir şekilde ölçmek pek mümkün olmadığı için gaz ölçümlerinde genellikle maddelerin üzerindeki gazın etkisi ölçümlenir ve sonuca varılmaya çalışılır.
Rüzgarın hızı birçok değişken ve parametre göz önüne alınarak hesaplanmalıdır. Rüzgar kuvveti sonucu üretilen enerji miktarı, sıcak cisimlerin soğuma hızının ortamdaki gazlarla ilişkisi, gazların hızının basınç değişikliği ortaya çıkarması, basınç ve hızın değişikliğinin ses üzerinde etkili olması gibi birçok farklı değerlendirme noktasında incelenmesi gerekmektedir.
Rüzgarın elektrik enerjisine dönüştürülmesi prensibi ile çalışmakta olan anemometreler döner kepçeli ya da pervaneli olarak görülebilmektedir. Döner kepçeli anemometreler 7 ile 160 km aralığında bulunan hızları ölçümlerken, pervaneli olanlar yalnızca 1,6 ile 40 km aralığındaki hız değerlerinde verimli olmaktadır.
Isı ve rüzgar hızı bağlantısıyla hız ölçen üç çeşit anemometre bulunmaktadır. Bu üç çeşidin iki tanesi, kızdırılmış ince bir tel vasıtasıyla ölçüm yapmaktadır. Bu ölçümlemelerin birinde telin soğuma hızı gözlemlenirken diğerinde cismin rüzgar etkisindeki sıcaklığın değişmemesi için gereken enerji hıza dönüştürülmektedir. Isının kullanıldığı üçüncü anemometre de ise alkolün soğuma hızının üzerinden hesaplamalar yapılmaktadır. Bu anemometre 8 km’den düşük sıcaklığı ölçmek için kullanılmaktadır.
Anemometrenin çeşitlerinden bir diğeri ise rüzgar hızı basıncı üzerinden hesaplama yapandır. Bu tür anemometrelerde bir ucu açık bir ucu kapalı veya iki ucu da açık boru biçiminde sistemler kullanılmaktadır.
Bir ucu açık bir ucu kapalı boruların kullanıldığı uygulamalarda rüzgarın borunun içinde yarattığı basınç, dış basınçtan farklı hesaplanmaktadır. Çok güçlü, hızlı hava akımlarını ölçebilen bu yapı uçuş alanlarında ve rüzgar tünellerinde kullanılmaktadır. Bu anemometrelerin bazıları belli düzenlemelerle ses hızının üstündeki gaz hızlarını bile ölçümleyebilmektedir.
